Pandemi, konteyner krizi, navlun bedellerinin saçma rakamlara ulaşması… İhracatçının başını ağrıtan nedenler öyle çok ki, yaklaşık 1 yıldır ‘madenciliği bitirir’ dediğimiz yeni Orman Yönetmeliği Taslağı’nı konuşmaz olduk neredeyse! Tüm bunlar yetmez gibi, bir de ABD’den ek vergi haberleri gelince, olayın detaylarını öğrenmek boynumuzun borcu oldu. Sarıldık telefona, başladık araştırmaya…
***
Öncelikle bu vergi nereden çıktı?
Ne demek Dijital Hizmet Vergisi?
ABD’de başlatılan bu soruşturmanın sebebi ne?
Aslında bu bir tür misilleme! Bildiğiniz gibi Türkiye’de hükümet Twitter başta olmak üzere Facebook ve Amazon gibi ABD’li global dijital firmalara ticaret firmalarına bazı yaptırımlar getirmiş, bu hamle ABD ile ilişkilerde bir gerilim yaratmıştı. Altını çizelim… Bu hamleyi yapan yalnızca Türkiye değil… Avusturya, Birleşik Krallık, Hindistan, İspanya, Fransa ve İtalya gibi ülkeler de ABD’nin dijital devlerine yaptırımlar getirdi. Brezilya, Çek Cumhuriyeti ve Endonezya’da da dijital hizmet vergisi taslakları hazır.
ABD, kendi şirketlerine yaptırım getiren bu ülkelerin benzer dijital dev firmaları olmadığı için misillemeyi farklı farklı ürünler üzerinden yapmaya hazırlanıyor. Her ülke için ayrı ayrı soruşturma yürütülüyor, ABD’ye hangi ürünleri sattıkları üzerinde duruluyor. Ve bu ürünlere yüzde 25’e varan oranlarda ek gümrük vergileri getirmeye hazırlanıyor.
Yani…
Bir Twitter-Facebook-Amazon faturası çıkacak karşımıza…
***
Tabii bu noktada ikinci soru gündeme geliyor?
Bu fatura ne kadar olacak?
ABD, Türkiye’den ithal edilen halı, mücevher, doğaltaş gibi ürünler üzerinden bir soruşturma yürütüyor. Doğaltaşla ilgili 4 farklı GTIP (gümrük kodu) söz konusu…
1- 6802.10.00 (Fayans / küp / benzer sanatlar. doğal taştan, kenarı 7 cm’den az olan bir kare içine yerleştirilebilir; yapay olarak renklendirilmiş granüller, talaşlar ve toz)
2- 6802.21.10 (Anıtsal veya yapı taşı ve sanat eserleri. traverten, basitçe kesilmiş / kesilmiş, düz veya düz yüzeyli)
3- 6802.21.50 (Anıtsal veya yapı taşı ve sanatlar. mermer ve kaymaktaşı, basitçe kesilmiş / kesilmiş, düz veya düz yüzeyli)
4- 6802.92.00 (Anıtsal veya yapı taşı ve sanat eserleri. kalkerli taştan, nesoi, basitçe kesilip biçilmekten daha fazla işlenmiş, nesoi)
Bu gümrük koduna sahip 4 ürünün satışından 2020 yılında Türk doğaltaş sektörünün kasasına giren rakam 24 milyon 574 bin 720 dolar…
Bu ürünlere yüzde 25’lik ek vergi gelebilir.
Doğaltaş sektörünü bir kenara bırakıp Türkiye’ye çıkacak toplam faturaya bakarsak… Burada da karşımıza çıkan rakam 511 milyon dolar civarında…
***
Şimdi akıllara, Türkiye’nin ABD’ye doğaltaş ihracatının 325 milyon dolar olduğu, rakamlarda bir yanlışlık olup olmadığı gelebilir.
Altını çizelim.
İşlenmiş mermer, işlenmiş traverten gibi asıl ihracat kalemlerimizi içeren ürünlerin GTİP kodları, bu soruşturmaya dahil değil. Hatta, yukarıda belirttiğimiz GTİP kodlarını içeren ürünlerin de farklı kodlar kapsamına sokulabilmesi mümkün görünüyor.
***
Tabii pandemi ekonomisinde Türkiye için 511 milyon dolar gözden çıkarılabilecek bir rakam değil. Ticaret Bakanlığı tarafından gönderilen bilgi yazısı sonrası ihracatçı birlikler harekete geçmiş durumda. Yazıda, ABD Ticaret Temsilciliği (USTR) tarafından başlatılan ve 6 Ocak 2021 tarihinde sonuçlanan soruşturmaya karşı savların 7 Mayıs 2021’de dinleneceği belirtiliyor. TİM (Türkiye İhracatçılar Meclisi) tüm üye bileşenleriyle birlikte bir hazırlık içerisinde. İhracatçı birlikler tarafından hazırlanacak cevaplarla, ABD’nin ek vergilerine itiraz edilecek. Tabii İMİB de (İstanbul Maden İhracatçıları Birliği) bu hazırlık aşamasında, tüm üyelerine bilgi vererek, fikir sorarak önemli bir rol üstlenmiş durumda.
Sonuç ne olacak?
Bekleyip göreceğiz…
